Παιγνιοθεραπεία

Η Παιγνιοθεραπεία είναι μορφή αξιολόγησης, εντοπισμού και αντιμετώπισης ψυχολογικών δυσκολιών με τη χρήση του παιχνιδιού και έχει μια πλούσια ιστορία εφαρμογής και έρευνας.

Ιδιαίτερα σημαντική είναι η συμβολή του παιχνιδιού στη θεραπεία παιδιών με νευροαναπτυξιακές ή παιδιών με νοητική υστέρηση τα οποία αδυνατούν να εκφραστούν μέσω του λόγου, καθώς και στην αξιολόγηση παιδιών τα οποία λόγω συμπεριφορικών δυσκολιών, έλλειψης προσοχής και υπερκινητικότητας ή έλλειψης κινήτρων, δεν είναι δυνατό να υποβληθούν σε μια σταθμισμένη δοκιμασία. Ακόμη μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την αξιολόγηση παιδιών που αντιμετωπίζουν δυσκολίες στη γλωσσική ανάπτυξη. Ιδιαίτερα σημαντική είναι η συμβολή της παιγνιοθεραπείας και σε παιδιά τα οποία, ανεξάρτητα από την ηλικία τους, βιώνουν έντονο ψυχικό τραύμα. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι το τραύμα προσκολλάται σε μη λεκτικά μέρη του εγκεφάλου -αμυγδαλή, θάλαμος, ιππόκαμπος, στέλεχος εγκεφάλου, και το παιχνίδι συμβάλλει στην μετακίνηση της μνήμης από τα μη λεκτικά μέρη του εγκεφάλου στους εμπρόσθιους λοβούς. Αξίζει να σημειωθεί ότι η παιγνιοθεραπεία είναι εφαρμόσιμη σε παιδιά ανεξάρτητα το φύλο, το πολιτισμικό υπόβαθρο και τις ικανότητές τους.

Ανεξάρτητα από την προσέγγιση που ακολουθεί ο κάθε θεραπευτής βασικός στόχος είναι η παροχή στο παιδί ενός χώρου ο οποίος θα είναι ασφαλής, θα χαρακτηρίζεται από σαφή και ευδιάκριτα φυσικά όρια και θα είναι απαλλαγμένος από εξωτερικές διασπάσεις

Ειδικά εκπαιδευμένοι θεραπευτές χρησιμοποιούν τη δυναμική του παιχνιδιού επίσης, προκειμένου να βοηθήσουν ή να προλάβουν ένα εύρος δυσκολιών και προβλημάτων, όπως το άγχος, η θλίψη, η ανώριμη συμπεριφορά, η χαμηλή αυτοεκτίμηση, οι δυσκολίες προσαρμογής, κ.ά. 

Το παιχνίδι είναι το φυσικό μέσο έκφρασης και επικοινωνίας των παιδιών και στα πλαίσια της παιγνιοθεραπείας αποκτά θεραπευτική ιδιότητα Σύμφωνα με το American Journal of Play, το 1989, η Υπηρεσία των Ηνωμένων Εθνών της Ύπατης Αρμοστείας για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα αναγνώρισε το παιχνίδι ως δικαίωμα για όλα τα παιδιά σε οποιοδήποτε σημείο της γης προκειμένου να αναπτύξουν το μέγιστο των δυνατοτήτων τους, και το 2007, η Αμερικανική Ακαδημία της Παιδιατρικής εξέδωσε ένα έγγραφο σχετικά με τη σημασία του παιχνιδιού για την υγιή ανάπτυξη των παιδιών και συγκεκριμένα για τον κριτικό ρόλο του παιχνιδιού στην ανάπτυξη του εγκεφάλου. Αρκετοί ερευνητές, μεταξύ των οποίων οι Phyllis T. Stien και Joshua C. Kendall (2004) έδειξαν τον τρόπο με τον οποίο το παιχνίδι διεγείρει το νευρικό δίκτυο του εγκεφάλου και είναι αποφασιστικής σημασίας για την ανάπτυξη των παιδιών.